Türk dünyasının yetiştirdiği büyük alimlerinden biri olan Hacı Bektaş-ı Veli kimdir?

Gerçek ismi, Seyyid Muhammed bin İbrahim Ata olan , Hacı Bektaş-ı Veli Horasan’ın Nişabûr şehrinde 1281 senesinde dünyaya geldi.

İlk eğitimini Şeyh Lokman-ı Perende’den aldı. Lokman-ı Perende, Ahmed-i Yesevi’nin halifelerinden olup, zahir ve batın ilimlerinde derin bilgilere sahipti. Bektaş Veli Lokman-ı Perende’nin gözdesiydi. Hacı Bektaş-ı Veli, eğitimini bitirdikten sonra Anadolu’ya geldi. Kısa zamanda tanınarak önemli talebeler yetiştirdi. Kendisinin de bağlı olduğu “Ahilik Teşkilatı” ile, Osmanlı Devleti’nin kuruluş döneminde Anadolu’da sosyal yapının gelişmesinde büyük katkılarda bulunmuştur.

Hacı Bektaş-ı Veli, hayatının büyük bir kısmını Sulucakarahöyük’te sürdürdü.  1338 senesinde vefat eden Hacı Bektaş-ı Veli’nin mezarı, Nevşehir iline bağlı Hacıbektaş ilçesinde bulunmaktadır.

Ahi Evran ve Hacı Bektaş

Ahiler’in reisi olan ve Kırşehir’de yaşayan Ahi Evran’nın Hacı Bektaş-ı Veli ile dostlukları vardı. Sivas’taki Ahiler büyük bir teşkilata sahip oldukları gibi Babailer ile de sıkı münasebetlerde bulunuyorlardı. Velayet-name-i Hacı Bektaş Veli adlı eser Hacı Bektaş-ı Veli’nin sık sık Kırşehir’e ziyaretlerini ve Ahi Evran’la yaptığı sohbetlerini anlatmaktadır.

Osmanlı ordusu ve Hacı Bektaş-ı Veli

Osmanlı ordusunda yeniçeriler Bektaşilik kurallarına göre yetiştirilirdi. Bu nedenle Yeniçerilere tarihte Hacı Bektaş-ı Veli çocukları da denirdi. Ocağın banisi Hacı Bektaş-ı Veli olarak kabul edilirdi. Seferlere giderken yanlarında daima Bektaşi dede ve babaları eşlik ederlerdi. Bugün Balkanların her köşesine Bektaşiliği yeniçeriler taşımıştır. Hacı Bektaş-ı Veli’nin sohbetlerini takip ederek onun tarikatına bağlananlara ise “Bektaşi” adı verildi. Hacı Bektaş-ı Veli’nin Makalat adlı Arapça bir eseri vardır. 

Eserleri

Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî

Makalat – (Arapça)

Kitâbu’l-Fevâid

Şerh-i Besmele

Şathiyye

Makâlât-ı Gaybiyye ve Kelimât-ı Ayniyye